آزمایشگاه ها
بانک خون بندناف مامژن جهت حصول اطمینان از ایمنی، اثربخشی و استریلیته نمونههای ذخیرهسازی شده آزمایشات متعددی را در آزمایشگاه جهت کنترل کیفیت نمونه انجام میدهد. که از آن میان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پردازش سلولی
قلب تپندهی بانک خون بندناف، بخش پردازش سلولی آن میباشد که وظیفهی جداسازی سلولهای بنیادی از خون بندناف و آمادهسازی نمونه جهت ذخیرهسازی بلندمدت را بر عهده دارد. فرآیند خالص سازی نمونه از نظر سلولهای بنیادی طی چندین ساعت کار در شرایط استریل در کلینروم و توسط دستگاههای پیشرفته انجام میگردد. در این فرآیند ضمن کاهش حجم نمونه و حذف گلبولهای قرمز، سلولهای هستهدار جدا شده و در کیسههای فریز با استفاده از نیتروژن در دمای کمتر از 190- درجه سانتی گراد برای بلند مدت ذخیرهسازی میگردند. همچنین سمپلهایی از نمونهی خون بندناف برای آزمایشهای تکمیلی برداشت میشود. بخشی از این آزمایشات پس از ذخیرهسازی نمونه و بخش دیگر آنها تنها پیش از پیوند انجام خواهند شد.
میکروب شناسی
خون بندناف همچون دیگر مایعات بدن افراد سالم استریل و عاری از هرگونه آلودگی میباشد. با این حال نوع زایمان، روشهای مختلف جمعآوری و نوع پردازش سلولی خون بندناف میتواند منجر به ایجاد آلودگی باکتریایی شود که امری است اجتناب ناپذیر و مطابق استانداردهای بینالمللی تا میزان 5 درصد برای بانکهای خون بندناف قابل قبول میباشد.
بر اساس استاندارد NetCord-FACT بانک خون بندناف موظف به انجام آزمون کشت میکروبی برای تمامی نمونهها پس از انجام پردازش سلولی میباشد. نمونههای ارسالی از نظر وجود هر گونه آلودگی میکروبی اعم از هوازی، بیهوازی و قارچی مورد بررسی قرار گرفته و چنانچه آلودگی میکروبی مشاهده گردد، نوع آلودگی میکروبی تعیین سویه شده و در صورت تشخیص عامل پاتوژن (بیماریزا) مراتب به اطلاع درخواستدهندگان گرامی خواهد رسید.
روند انجام آزمون میکروبی بر روی نمونههای خون بندناف به طور میانگین 2 الی 3 هفته به طول میانجامد.
سرولوژی
مطابق استاندارد NetCord-FACT کلیه نمونههایی که در بانک خون بندناف ذخیرهسازی میشوند باید از نظر عفونتهای ویروسی مورد بررسی قرار گیرند تا از سلامت درخواستدهندگان و همچنین نمونههای ذخیره شده اطمینان حاصل گردد. به همین منظور تستهای ویروسی برای عوامل ذیل روی خون مادر (پیش از اقدام به ذخیره سازی) و نمونهی ذخیرهسازی شده (پس از انجام پردازش سلولی) انجام خواهد شد:
HIV I/II، HTLV I/II، Hepatitis B،Hepatitis C ، CMV و Syphilis
تستهاي HIV (I & II)، Hepatitis B ، Hepatitis C، به روش مولکولی انجام میگردند.
تستهای ویروسی مورد نیاز برای خون مادر میبایست پیش از ثبت درخواست ذخیرهسازی انجام گردد تا سرعت فرآیند ذخیرهسازی دچار اخلال نگردد.
فلوسایتومتری
تعداد سلولهای هستهدار به دست آمده پس از انجام پردازش سلولی، تعداد سلولهای زنده و درصد زندهمانی سلولها (Viability ) توسط روش فلوسایتومتری مشخص می گردد. این تست همچنین به تعیین مقدار سلولهای پیشساز خون از طریق بررسی مارکرهای سطح سلول میپردازد که با این سنجش میزان بنیادینگی سلول های خونی بدست آمده مشخص میگردد.
کلنی سنجی
جهت اطمینان از اثربخشی واحد خون بندناف ذخیرهسازی شده، پیش از رهاسازی نمونه و انتقال به مركز پیوند، ارزیابی كلنیزایی برای هر واحد خون بندناف صورت میگیرد. بدین ترتیب با استفاده از سمپلهایی که همراه هر کیسه خون ذخیرهسازی شدهاند، سلولها در معرض محیط کشت سلولی قرار گرفته و توانایی آنها در تکثیر و تمایز به زیر ردههای مختلف سلولی از جمله اریتروئید، گرانولوسیت، ماکروفاژ، مگاکاریوسیت و ... بررسی میگردد. این نتایج در اختیار واحد پیوند بانک خونبندناف و همچنین مرکز پیوند قرار خواهد گرفت.
تعیین HLA
یکی از عوامل مهم در پیوند موفق اعضا، خون و بافت انتخاب صحیح دهنده مناسب میباشد. این انتخاب بر اساس شباهتهای ژنتیکی افراد از نظر مولکولهای پروتئینی خاصیست که در انسان HLA (آنتیژن لوكوسیت انسانی) نامیده میشوند و بر سطح تمام سلولهای هستهدار بدن افراد ظاهر می گردند. بروز پاسخ ایمنی در بدن فرد گیرنده پیوند تا حدود زیادی به نوع این پروتئینها وابسته است.
یکی از قسمتهای مهم هر بانک خون بندناف آزمایشگاه HLA Typing آن میباشد که به بررسی و تعیین نوع این مولکولهای پروتئینی پرداخته میشود که همواره می بایست با دقت بالا و پیش از رهاسازی نمونه جهت پیوند انجام گیرد.
با این حال انجام این آزمایش حین ذخیرهسازی نمونه خون بندناف میتواند اطلاعاتی در مورد نوع HLA نمونه بدست دهد که بعداً در جستجوهای اولیه جهت پیوند مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین حین جمعآوری نمونه خون بندناف ممکن است اختلاط خون مادر با خون بندناف بوجود آیدکه این امر تنها با انجام HLA Typing قابل تشخیص خواهد بود.سنجش HLA خون بندناف در این مرحله شامل بررسی کلاسهای A ،B و DRB1 میباشد.